Yaşanan Kriz Bundan Öncekilerden Farklı

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, "Bu kriz bundan öncekilerden farklı bir kriz ve muhtemelen de daha uzun sürecek" dedi. Ostim Sanayici ve İşadamları Derneği ile İç Anadolu Sanayici ve İşadamları Dernekleri Federasyonu (İÇASİFED) tarafından düzenlenen "Ekonomik Kriz ve Çözüm Önerileri" konulu toplantıda konuşan ASO Başkanı Nurettin Özdebir, global kriz ile ekonomide yaşanan gelişmeleri değerlendirdi. Konuşmasının başında Gazze'de yaşanan gelişmeleri bir insanlık dramı olarak nitelendiren Özdebir, bu durumun bir an önce bitmesini diledi. ABD Başkanı George Bush'un görev süresi dolmak üzereyken ve diğer başkanın henüz göreve başlamadığı bir sırada Gazze'deki olayların patlak verdiğine dikkati çeken Özdebir, Bosna-Hersek'e de benzer bir durumda müdahale edildiğini hatırlattı. Üretim uzakdoğuya kaydı Dünyada sözünüzün dinlenmesi için güçlü olmak gerektiğini, bunun da zengin olmaktan geçtiğini belirten Özdebir, dünyada rezerv para olan doların, Bush döneminde piyasalara kontrolsüz şekilde enjekte edildiğini, bunun sonucunda da dünya ticaretinde genişlemeler olduğunu belirtti. Özdebir, bunun üzerine ülkelerin kendi sanayilerini korumak için bazı regülasyonlar yaptığını anlattı. Dünya üzerinde üretimin yer değiştirdiğini üretim merkezlerinin Avrupa ve ABD'den Uzakdoğu'ya ve özellikle Çin'e kaydığına dikkati çeken Özdebir, ABD'deki finans mühendislerinin yarattığı kağıtlarla paradan para kazanmaya giren ve cari açık veren ülkelerin ciddi zarara uğradığını ifade etti. Türkiye'nin iki ay öncesine kadar ekonomide yaşadığı krizin, global krizden kaynaklanmadığını belirten Özdebir, "Bu aslında bizim kendi krizimizdi" dedi. Türkiye'de aşırı değerli lira ve yüksek faiz nedeniyle bazı imalatların artık yapılamaz hale geldiğini belirten Özdebir, Çin, Hindistan ve Avrupa'dan gelen mallarla rekabet edemediği için bazı firmaların kapandığını söyledi. Kurbağayı soğuk suya atmak Önce ekonominin bir durağanlığa girdiğini belirten Özdebir, daha sonra ise ekonominin durağanlıktan küçülme noktasına geldiğini söyledi. Bir tüccarın en önemli sermayesinin güvenilirlik olduğunu, bunun da ekonomide güven endeksiyle ölçüldüğünü belirten Özdebir, güven endeksinin hızla aşağıya doğru indiğini söyledi. Özdebir, güvenin kaybolmaya başlamasıyla işadamlarının, müşterilerinin ödeme güçlerini çeşitli yollarla piyasada "çek etme" ihtiyacı duymaya başladığını kaydetti. "Bu kriz bundan öncekilerden çok daha farklı bir kriz ve muhtemelen de daha uzun sürecek. Bu kriz kurbağayı soğuk suya atıp ardından suyu ısıtmaya benziyor. Kurbağa yavaş yavaş kaynadığının farkında değil. Dördüncü çeyrekte büyüme eksi olacak. Yıl sonunda yüzde 2'nin altında bir büyümeyle kapatacağız" diye konuştu. Konuşmasında bankaları, krizde izledikleri politikalar nedeniyle eleştiren Özdebir, "Bankalar bizim canımızı yakıyor. Sebebi de risklerini azaltmaya çalışmaları" dedi. Yeni politika arayışı Krizden çıkmak için vatandaşları, tasarruf etmekten harcama yapmaya yönlendirecek para ve maliye politikalarına ihtiyaç bulunduğunu belirten Özdebir, bu para politikalarının ise faizlerin indirilmesini kapsadığını kaydetti. Kriz dilencileri İÇASİFED Başkanı Mehmet Akyürek de konuşmasında, krizin Türkiye'yi teğet geçmediğini ve psikolojik olmadığını kaydetti. "Damarlarımızda kriz var ama biz alışığız" diyen Akyürek, gerek üretimde gerekse parada el değiştirmeler bulunduğunu kaydetti. Anadolu OSB Başkanı Hüseyin Kutsi Tuncay da, krizin kimisini bir torba kömür, kimisini cansuyu kredileri, kimisini de iaşelerle dilenci durumuna getirdiğini savundu. Bir ülkenin milli bayramı olmazsa, dini bayramının da olmayacağını belirten Tuncay, Türkiye'de kapıcıdan, Başbakanına, oda başkanına kadar herkesin, içinde bulunduğu durumla orantılı olmayan bir lüks içinde yaşadığını öne sürdü. OSİAD Başkanı Nihat Güçlü de, OSTİM'de üretimin düştüğünü, ancak buna karşın istihdamda bir kayıp yaşanmadığını savundu.